Landkaartje (Araschnia levana)

Het landkaartje is een bijzondere vlinder omdat deze soort een voorjaarsvorm en een zomervorm kent die in uiterlijk van elkaar verschillen.  In Nederland is het landkaartje een algemene vlinder die zich de laatste decennia over het gehele land heeft uitgebreid.

Rupsennest landkaartje

De jonge rupsen leven, zoals op de foto hierboven te zien is, in groepen bijeen. Pas tegen het einde van het volgroeide stadium gaan de rupsen solitair leven. 

Pop landkaartje

De voorjaarsvorm wordt forma levana genoemd en is aan de bovenkant oranjebruin met een zwart vlekkenpatroon. De onderzijde vertoont altijd een karakteristiek landkaartjespatroon. 

Onderzijde voorjaarsvorm landkaartje

De vlinders zijn aan de bovenkant zwart met langs de achterrand een oranjerode gevlekte band en over het midden van de vleugel een witte band. Bij de zomervorm is enige variatie in de oranjerode banden mogelijk en soms komen er ook tussenvormen voor.

De waardplant van het landkaartje is de grote brandnetel. Het landkaartje legt op een zeer markante wijze haar eieren aan de onderkant van het blad af. De eitjes worden op elkaar afgelegd (ongeveer 10 stuks) waardoor er een soort kettinkjes onder het blad ontstaan.

Rups landkaartje

Het landkaartje overwintert goed verscholen als pop in de strooisellaag. De poppen van het landjaartje zijn slechts 1 cm groot. Als de temperaturen in het voorjaar aangenaam worden kunnen de eerste landkaartjes al vanaf eind april waargenomen worden. 

Oranje voorjaarsvorm landkaartje

De voorjaarsvorm vliegt meestal tot eind juni in een generatie. Eind juni/begin juli verschijnt de zomergeneratie, forma prosa. 

Zwarte zomervorm landkaartje

De vlinders zoeken vooral 's morgens en laat in de middag naar nectar. De mannetjes zijn te herkennen omdat ze het territorium verdedigen of patrouillevluchten maken langs struiken of bosranden. Vaak scholen de mannetjes samen bij een opvallende struik. Koninginnenkruid heeft als nectarplant een sterke voorkeur: 

Landkaartje zomervorm

De zomervorm kent afhankelijk van de temperaturen twee generaties waardoor er soms nog eind september/begin oktober landkaartjes waargenomen kunnen worden. 

---

13 april 2014: De eerste landkaartjes zijn uit de pop gekomen en het is heerlijk om deze kleine oranje vlinders weer te zien; de mannetjes zitten op de uitkijk en jagen alles weg wat voorbij komt vliegen en de vrouwtjes vliegen redelijk relaxt rond. 

Oranje voorjaarsvorm landkaartje

13 augustus 2014: De volgende generatie landkaartjes is in de 'maak'. Afhankelijk van de temperaturen de komende weken zal het of een tweede (zwarte) zomergeneratie worden of de voorjaarsgeneratie van 2015.

Rups landkaartje

Pop landkaartje

31 augustus 2014: Het antwoord is een volgende zomergeneratie!

Landkaartje zomervorm uit de pop gekropen

Landkaartje op bloem