Boomblauwtje - Celastrina argiolus
Vleugeltekening binnenzijde vrouwtje boomblauwtje
|
Het boomblauwtje is aan de onderkant zilvergrijs en fladdert als geen andere soort langs struiken en lage bomen. Het boomblauwtje is in Nederland een algemene vlinder die zowel bij struwelen in bossen, tuinen en parken kunt vinden als ook in heidegebieden. Aan de onderzijde zijn de mannetjes en vrouwtjes gelijk, de binnenzijde verschilt echter. De mannetjes zijn lichtblauw en de vrouwtjes (zie foto links) zijn ook lichtblauw maar hebben een brede zwarte rand op de bovenvleugel.
|
|
Het boomblauwtje is een zeer onrustige vlinder; zijn vlucht ziet er vaak ongecontroleerd uit en ook op nectarplanten lijkt hij weinig rust te nemen.
Mooie foto's van het boomblauwtje te maken valt behoorlijk tegen. Soms, in het vroege voorjaar als de vergeet-mij-nietjes bloeien wil er weleens een exemplaar afdalen en mooi op een bloem zitten maar meestal blijven ze op ooghoogte rondom struiken fladderen.
Rups boomblauwtje met waakmier
De rupsen variëren in kleur afhankelijk van de waardplant. De rupsen op kattenstaart zijn lichtroze van kleur terwijl rupsen die op klimop worden gevonden lichtgroen zijn.
Pop boomblauwtje
|
Ei boomblauwtje
Het boomblauwtje vliegt in meerdere generaties en heeft diverse waardplanten (vuilboom, klimop, kattenstaart). Zo legt alleen de zomergeneratie van het boomblauwtje eitjes op kattenstaart.
Bijna elk jaar vind ik eitjes van het boomblauwtje in kattenstaart. De rupsen te vinden is moeilijker omdat deze zich na het uitkomen uit het eitje in de bloemknoppen vreten en pas als volgroeide rups weer naar buiten komen. Als ik een rups vind dan altijd dankzij een mier die op de rups zit. Ik heb nog nooit een rups zonder mier in de buurt gevonden. Ook dit blauwtje is gebaat bij mieren. De rupsen scheiden een zoetige stof af waarmee ze mieren aantrekken. De mieren voeden zich met de zoetige stof en verzorgen en beschermen in ruil de rups van het boomblauwtje. 
Rups boomblauwtje
De verpopping vindt plaats in de strooisellaag alwaar de soort ook als pop overwintert.
Begin april, als de eerste struiken beginnen te bloeien, komen de boomblauwtjes uit de pop en begint het drukke gefladder weer rondom alle struiken. De mannetjes vliegen druk en snel over de struiken heen op zoek naar vrouwtjes die zich tegoed doen van de (eerste) nectar. |
Onderzijde vleugeltekening boomblauwtje
7 augustus 2015: Ongeveer een week geleden zag ik een vrouwtje van het boomblauwtje eiafzetbewegingen maken rondom diverse knoppen van de klimop. Inspectie een paar dagen later leverde onmiddellijk een ei op (dankzij een loep want met het blote oog krijg ik ze helaas niet meer gevonden/gezien). Zo'n eitje is maximaal 1 mm groot!
Ei boomblauwtje (2 x vergroting)
|
Ei boomblauwtje (5 x vergroting)
|
10 augustus 2015: Het uitsluipen van het rupsje uit het ei heb ik helaas gemist. Bij het aanbreken van de dag ontdek ik dat het eitje leeg is. Een paar uur later wil ik foto's maken van het lege eitje en ontdek ik wat lager wat haartjes en daar zat het piepkleine rupsje van het boomblauwtje te snoepen.
Leeg ei boomblauwtje (5 x vergroting)
|
Een paar uur oud rupsje van het boomblauwtje (5 x vergroting)
|
26 augustus 2015: De eerste week meende ik het rupsje vaak kwijt te zijn omdat hij zo klein was; zelfs met leesbril had ik nog moeite de rups te vinden. Pas na anderhalve week kon ik de rups goed op of onder de bloemknop zien zitten. Op 24 en 25 augustus heeft hij bijna anderhalve dag stil gezeten en is hij verveld. Nu verwacht ik dat de rups blijft eten totdat hij aan de wandel gaat voor een geschikte plek om te verpoppen.
Rups 4 dagen oud (14 augustus 2015)
|
Rups 16 dagen oud (26 augustus 2015)
|
2 september 2015: Op 29 augustus was de rups volgroeid en heeft hij bijna een dag gerust. Daarna is hij aan de wandel gegaan en heeft hij een geschikte plek onder een berkenblad gevonden (voor de foto's is het blad tijdelijk omgedraaid). Op 31 augustus heeft de transformatie van rups naar pop plaats gevonden.
Rups 19 dagen oud (29 augustus 2015)
Rups 21 dagen oud is verpopt (31 augustus 2015)
|
Rups 21 dagen oud is klaar om te verpoppen (31 augustus 2015)
Pop heeft een onopvallende kleur aangenomen (2 september 2015)
|
5 oktober 2015: Ondanks dat ik de pop buiten op een plek had bewaard waar geen zon schijnt is de pop zich door de hoge temperaturen toch gaan ontwikkelen en is er op 5 oktober 2015 een boomblauwtje 'geboren'.
67 dagen na de eiafzet is deze nazomerse vlinder uit de pop gekomen.
9 augustus 2016: Ergens rond 20 juli zag ik drie boomblauwtjes druk bij de twee grote kattenstaart planten in mijn tuin, allemaal vrouwtjes. Op een plant werden geen eitjes afgezet en op de andere plant vond ik een afgezet eitje; dit takje heb ik gemarkeerd. Bij thuiskomst op 6 augustus vond ik bij de markering een rupsje. Gisteren heb ik de hele kattenstaart afgezocht, behoorlijk wat lege eitjes gevonden maar slechts twee rupsen die zich in de laatste rupsenhuid bevinden. Opmerkelijk vind ik de wijze waarop de rupsen zich camoufleren, de kleur is aangepast aan de kleur van de waardplant. De rups met meer rood/aubergine kleur eet tussen de bloemen en de groene rups zit aan de bovenzijde tussen de knoppen die nog groen zijn.
Rups met veel rood/aubergine kleur
|
Rups met meer groen
|
Kleur rups past zich aan de omgeving aan
Een paar uur voor de verpopping
|
Verse pop
|
-> De rups, ondertussen pop, is onder het blad van de klimop gaan hangen waar ze goed verscholen de winter door kan komen.
15 oktober 2016: Omdat het weer wat warmer is geworden heb ik de pop van het boomblauwtje gecontroleerd en tot mijn grote schrik zag ik dat het voorste stukje van de pop ontbrak.
|
10 september 2016: De twee poppen zijn nog niet uitgekomen of de volgende generatie boomblauwtje rupsen is al te vinden. Nu is dit geen verrassing aangezien ik de afgelopen twee weken met de zomerse temperaturen diverse boomblauwtjes heb zien vliegen. Verbazingwekkend vind ik het echter dat ik een blik wierp op de bloemknoppen van de klimop en oog in oog met dit groene rupsje maar dat ik verder geen enkele andere rups heb kunnen vinden. Ik heb een paar honderd klimopknoppen nagekeken maar geen enkel spoor (o.a. vraatsporen) kunnen waarnemen.
<-In tegenstelling tot de rupsen van de 2e generatie is deze rups weer compleet groen en moet je bijna weten dat er een rups zit om deze te zien.
In het bakje zat een zwarte sluipwesp (met een lichte streep of vlek) die er graag uit wilde; ik heb een poging ondernomen om ook de sluipwesp op de foto te krijgen maar zodra ik het bakje had geopend vloog deze weg....ook dit is de natuur.
Ik verwacht niet dat uit de andere twee poppen nog een vlinder komt; met poppen van de blauwtjes komt het heel nauw wat een goede vocht/temperatuur verhouding betreft; ik heb het vermoeden dat ze een paar dagen te droog hebben gelegen. |
1 april 2017: Regelmatig heb ik naar de twee poppen gekeken maar zag geen verandering, ik ging ervan uit dat ze dood waren. De laatste week was het heerlijk lenteweer en omdat ik hoorde dat iemand de eerste boomblauwtjes had gezien heb ik opnieuw naar de poppen gekeken en daar zaten ze: twee verse boomblauwtjes. Helaas zijn ze beiden weggefladderd zonder dat het me gelukt is een foto met open vleugels te maken.
na 227 dagen is deze vlinder uit de pop gekomen.
Een rups viel bijzonder omdat deze door drie mieren bewaakt en verzorgd werd. De mieren bleven in de buurt van de rups en toen de mier ontlasting afscheidde, pakte een van de mieren deze op en liep ermee weg.....dat noem ik nog eens verzorging! Een mier overnacht ook op de rups ter bewaking.
|
2 september 2017: Nieuwsgierig bekeek ik wat knoppen van de klimop en binnen een paar tellen had ik 3 rupsen van het boomblauwtje gevonden.
|
Opvallend aan de 14 rupsen is dat ze op een rups na allemaal rozig/roodachtig zijn. Slechts een is groen (zie foto hierboven). Door de warmte groeien ze snel en ondertussen zijn 6 rupsen al veranderd in pop.
|
25 juli 2018: op 19 juli vond ik 11 rupsen van het boomblauwtje in de kattenstaart en daar zijn er nog 3 bij gekomen. Tijdens mijn zoektocht ben ik minimaal dubbel zoveel lege eitjes tegen gekomen, dus of er zitten nog kleine rupsen verstopt tussen de bloemknoppen of aardig wat rupsen zijn gepredeerd.
<- 27 juli 2018: Helaas blijken aardig wat rupsen geparasiteerd te zijn. Vandaag vond ik deze (dode) rups met ernaast de cocon van de sluipwesp. Na lang zoeken vond ik nog 3 dode rupsen en nog 4 andere coconnetjes. Slechts 2 rupsen zaten nog tussen de bloemknoppen te eten en ik vermoed dat de rest allemaal dood is.
23 september 2018: De warmte had niet alleen maar voor veel rupsen gezorgd maar ook voor veel parasieten want ook de 2 rupsen die nog zaten te eten waren bevallen. Uiteindelijk heb ik maar 3 poppen over gehouden. Ik bekijk al sinds 2 weken de knoppen van de klimop maar tot nu toe heb ik geen enkele rups kunnen vinden.
|