Gehakkelde aurelia - Polygonia c-album
Vleugeltekening bovenzijde gehakkelde aurelia
|
De gehakkelde aurelia heeft een vleugellengte van ongeveer 26 mm. De bovenzijde van de vleugels heeft een oranje grondkleur met zwarte vlekken. De rand van alle vleugels kenmerkt zich door sterke kartelingen. Op de onderzijde van de achtervleugel bevindt zich een kleine witte C.
|
De waardplant van de gehakkelde aurelia is de grote brandnetel en soms ook hop, iep, ribes en wilg. De rupsen lijken door de witte markering op de bovenkant veel op vogelpoepjes waardoor ze niet opvallen en op het blad van de waardplant kunnen leven.
Pop gehakkelde aurelia
De gehakkelde aurelia vliegt in twee generaties van maart tot oktober. In het voorjaar en zomer voeden de vlinders zich van nectar van bloemen en in het najaar zijn de vlinders vaak op rottend fruit aan te treffen.
Gehakkelde aurelia op rottende appel
|
De gehakkelde aurelia is een algemene vlinder die overal in Nederland te vinden is; met name bij bosranden, open plekken in het bos, in parken en tuinen.
De gehakkelde aurelia is gemakkelijke te herkennen aan de gekartelde achterranden op zowel de voor- als achtervleugel. Daarnaast bevindt zich aan de onderzijde van de achtervleugel en onmiskenbare witte 'C' (zie roze markering links). De gehakkelde aurelia overwintert als vlinder en is in maart al vaak als een van de eerste vlinders te zien.
Rups gehakkelde aurelia
De verpopping vindt plaats in de buurt van de waardplant en soms aan de waardplant. Na ongeveer twee weken sluipt de vlinder uit de pop.
Vers ontpopte gehakkelde aurelia
|
Nadat de gehakkelde aurelia genoeg energie verzameld heeft, gaat hij in winterslaap in een holle boom, tussen takken of op een andere plek buiten. In tegenstelling tot de kleine vos zoekt de gehakkelde aurelia meestal geen gebouwen op om te overwinteren maar zoekt hij een natuurlijke schuilplaats.
De gehakkelde aurelia is een van de weinige vlindersoorten die in aantallen de laatste decennia is toegenomen. Aangenomen wordt dat deze toename te maken heeft met het warmere klimaat.
Gehakkelde aurelia
22 augustus 2016: Precies 10 dagen geleden ontdekte ik een volgroeide rups van de gehakkelde aurelia in de brandnetel. Met deze vondst was ik erg blij. Een paar uur later ging de rups al op zoek naar een plekje onder het blad om rustig te hangen en een dag later was hij al veranderd in een vlinderpop. Een vlinder zal er echter niet uitkomen omdat een paar dagen terug een larve van een sluipwesp uit de pop gekropen kwam.
|
|
10 september 2016: Gisteren viel mijn oog tijdens een wandeling op een lege pop die tussen de dorre meeldraden van de brandnetel hing. Eenmaal dichterbij zag ik nog drie andere lege pophuiden, allemaal van de gehakkelde aurelia. Wel bijzonder want in totaal stonden er maar zes of zeven lange stengels brandnetel; blijkbaar een populair plekje aangezien de vlinders maar een ei afzetten. Terwijl ik een beetje aan het turen was meende ik rupsenvoetjes te zien en ja hoor....daar zat nog een rups!
|
|
3 juni 2017: Mijn tuin is aardig aan het verwilderen, iets te wild wat maakt dat de brandnetel ruim haar plaats heeft ingenomen. Mijn zoon voetbalt veel in de tuin en regelmatig wordt de bal met een deel van een stuk brandnetel door de lucht geschoten....zo ook anderhalve week terug. Ik vond een rups van de atalanta op een geraakt deel en toen ik de afgeschoten steel oppakte viel er nog een rups op de grond die helemaal onderaan de brandnetel had gezeten.....de rups van de gehakkelde aurelia. Voor het eerst sinds lange tijd had ik een nog wat jongere rups zonder oranje kleurstelling.
22 mei 2017
27 mei 2017
|
24 mei 2017
3 juni 2017
|
Met de dag werd de rups groter en veranderde de kleur. Rond 29 mei is de rups veranderd in een pop en als deze niet geparasiteerd is zal over een paar dagen een gehakkelde aurelia 'geboren' worden. Waarschijnlijk heb ik nog meer rupsen in de tuin maar omdat de rups in de onderste laag onder het blad leeft zijn ze goed verscholen voor vijanden.
15 juli 2017: Gisteren was ik met de hond aan het wandelen toen ik voor de zoveelste week achtereen wat brandnetel op een bepaalde plek controleerde (zie mijn bericht van 10 september 2016). Van de 7 of 8 stengels zag ik dat er twee vraatsporen hadden en toen ik beter keek zag ik een dikke rups zitten....het was de rups van de atalanta. Toen ik ging speuren vond ik naast drie rupsen van de atalanta maar liefst zes rupsen van de gehakkelde aurelia. Op een stengel zaten maar liefst drie rupsen in verschillende grootte/stadia.
14 augustus 2017: Van de zes rupsen zijn er in juli vier pop geworden, twee rupsen zijn weliswaar gaan hangen maar niet veranderd in een vlinderpop. In verband met vakantie had ik alle poppen buiten neergezet in bakken met de openingen verschoven naar elkaar toe zodat er genoeg ruimte was dat de vlinders eruit konden vliegen maar dat de hongerige vogels er niet zo maar in konden vliegen (alles al een keer meegemaakt). Toen ik 5 augustus s'avonds terug kwam van vakantie hing een pop nog aan de brandnetel en waren er drie leeg maar wat schetste mijn verbazing.....een vlinder was de andere bak ingevlogen in plaats van naar buiten.
De volgende ochtend heb ik van dit feit dankbaar gebruik gemaakt en de vlinder met open vleugels kunnen fotograferen. Een paar foto's liet hij toe alvorens hij de tuin op weg naar de bloeiende en geurende buddleja's in vloog. |
|