Dagpauwoog - Aglais io
Vleugeltekening bovenzijde dagpauwoog
|
De dagpauwoog is een zeer algemene en wat grotere (24 - 31 mm) vlinder in Nederland en dankzij zijn opvallende oogvlekken op alle vier de vleugels zeer herkenbaar.
De dagpauwoog overwintert als vlinder op een koele plaats en komt in het voorjaar als een van de eerste weer tevoorschijn. |
|
De dagpauwoog is een vlinder die in elk landschapstype voorkomt. De vlinders voeden zich met nectar van verschillende planten. In april worden de eitjes in groepen onder het blad van de waardplant, de brandnetel, gelegd. De jonge rupsen leven in groepen bij elkaar; pas als ze groter zijn gaan ze solitair leven. In augustus van 2008 vond ik volgroeide rupsen door het gras kruipend......in totaal 18 stuks.
Rupsennest dagpauwoog
De dagpauwoog is aan de onderkant zwart en met dichte vleugels kan hij zich goed verstoppen voor vijanden.
Donkere/zwarte onderzijde dagpauwoog
|
Rups dagpauwoog
Van de 18 rupsen waren een paar geparasiteerd met sluipwespen maar het grootste deel van de rupsen heeft halverwege september het vlinder stadium weten te bereiken en het was een mooi schouwspel de vlinders uit de pop te zien komen.
Dagpauwoog kruipt uit de pop
Gedurende de wintermaanden kruipt hij graag weg in koele garages, zolders, kelders of overwintert tussen opgeslagen hout.
In de lente fladdert deze mooie vlinder als een van de eerste samen met de citroenvlinder van bloem tot bloem. Het kleurenpalet van deze vlinder is heel divers. 
Vleugeldetail dagpauwoog
|
De basiskleur aan de binnenzijde is donkerrood maar in de oogvlekken zitten alle kleuren van de regenboog. Zodra de vlinder in gevaar is of denkt te zijn, wappert hij met zijn vleugels en verjaagt hij menige vogel dankzij de oogvlekken. Ik vind het zeer fascinerend te bedenken dat de evolutie ervoor gezorgd heeft dat je als vlinder met oogvlekken betere overlevingskansen hebt.
Vleugeltekening dagpauwoog
18 augustus 2014: Aan de rand van de ponywei zeker twee nesten met rupsen van de dagpauwoog gevonden waardoor er zeker tegen de 200 rupsen zitten; een nest omvat bijna volgroeide rupsen en het andere nest rupsen in het tweede of derde stadium.
Rupsen op brandnetel
|
Geparasiteerde rups dagpauwoog
|
Omdat de dagpauwoog als vlinder overwintert zal een deel van deze rupsen (welke de vijanden & bedreigingen overleven) over ongeveer drie weken ontpoppen.
Geparasiteerde poppen dagpauwoog en een parasietlarve die zich laat vallen
|
Geparasiteerde pop dagpauwoog
|
Dacht ik eerst nog dat er niet zoveel rupsen geparasiteerd waren zo bleek het tegendeel waar....uit een groot deel van de poppen kwamen larven van de sluipwesp gekropen. Via een soort slijmspoor treden ze uit de pop en laten zich vervolgens op de grond vallen om te veranderen in een zwarte cocon.
Slechts 20% van de rupsen heeft uiteindelijk ook het vlinderstadium bereikt.
Slechts 20% van de rupsen heeft uiteindelijk ook het vlinderstadium bereikt.
Helaas was voor sommige exemplaren het leven als vlinder snel voorbij. Het is spinnentijd en in mijn tuin zijn kleine krabspinnen en kruisspinnen meester in het vangen van vlinders. De krabspin vangt vlinders zonder net door zich tussen de bloemknoppen te verstoppen en de vlinder te vangen. De kruisspin heeft een groot rond web gesponnen en zodra het web trilt komt de spin aangerend en pakt haar prooi. Deze dagpauwoog hing al klaar als lunchpakketje en was niet meer te redden; anderen hebben geluk en zullen in 2017 voor het volgende nageslacht zorgen.
|
10 september 2016: In het voorjaar heb ik slechts twee dagpauwogen in het bos gezien en een paar weken terug toen er overal rupsen te vinden waren van de atalanta en landkaartje heb ik expliciet gezocht naar rupsennesten van de dagpauwoog maar niets kunnen vinden. De verrassing was daarom des te groter toen ik afgelopen maandag 5 september 12 verse dagpauwogen op de vlinderstruiken telde.
|
|
2 juni 2018: Op een zonnige plek aan de rand van een natuurgebied twee rupsennesten op nagenoeg dezelfde plek gevonden wat maakt dat grote en kleinere rupsen door elkaar zitten te eten en de kaalslag in het veld zeer opvallend is. Van de grote rupsen zijn de meeste aan het rusten en vermoed ik dat ze morgen aan de wandel zullen gaan op zoek naar een geschikte plek om te verpoppen.
|